- informaciskego centruma
- minjone jsy
- wótwórjeńske case / zastupne pjenjeze
- połoženje a pśijězd
- wokolnosć
pśeglědowa kórta
koncept: Wopśimjeśe a pśesajźenje
Nacerjenje k wustajeńskej architekturje „Wulicujucego ruma“.
Fotograf: Peanutz Architekty
W swójej wopśimjeśowej koncepciji ma Archiw minjonych jsow głownje dwě intenciji: Pśedstajenje rumnostnych a kwantitatiwnych dimensijow wejsnych wótrywanjow a pśesedlenjow ako teke pśedstajenje perspektiwy pótrjefjonych, kenž stajijo do srjejźišća subjektiwne nazgónjenja pśesedlenja.
Wuchadajucy z takich pśemyslowanjow jo Barliński wugótowański běrow “Peanautz Architekten” wuwijał ako centralny wugótowański koncept ten tak pomjenjony “wulicujucy rum”.
Wustajeński rum jo se wugótował ako interaktiwne bydlenišćo. Clou a optiski dominěrujucy jo specielnje napórany kórtowy tepich, pó kótaremž se dajo chójźiś a kótaryž se, na bocnych sćěnach wugótowany z multimedialnymi stacijami a witrinami, wjelbujo až do nakósnych wjerchow kšywa.
Tepichowa kórta Łužyskego brunicowego rewěra. Něgajšne městna minjonych jsow su cerwjene markěrowane.
Fotograf: AvO
Interaktiwny tepich pokazujo ako zakładnu informacisku bazu kartografiske pśedstajenje Łužyskego brunicowego rewěra. Na toś tej tepichowej kórśe jo něgajšne městno wšych 136 jsow zacerjonych, kenž su se musali ceło abo źělnje minuś brunice dla. Wušej togo pokazujo kórta historiske,aktuelne a te 1986 w DDR planowane jamowe płoniny, późěl rekultiwěrowanych płoninow ako teke staw z wódu napołnjonych jamow we wšakich stadijach.
Wejsne mjenja minjonych jsow su w nimskej ako teke w serbskej rěcy pódane a pokazuju stakim na problematiske wugbaśa brunicowego górnistwa na serbsku rěc, kulturu a sedleński rum.
Woglědarje mógu z interaktiwnymi cytańskimi rědami, tak pomjenjonymi „infosrěbakami”, ku jsam swójogo wuběranja dojś a informacije wótwołaś.
Fotograf: Stefan Meyer
Interaktiwne cytańske rědy, tak pomjenjone “infosrěbaki”, daju se pó tej tepichowej kórśe manewrěrowaś a zmóžniju woglědarjeju, k “minjonym jsam “ pó swójom wuzwólenju dojś. Z touchscreen-monitorom “infosrěbaka” mógu se ku tym jsam pón detajlěrowane informacije z datoweje banki wótwołaś.
Mimo togo topografiski orientěrowanego pśistupa prezentěrujo wustajeńca wjelewarstwowy a w swójich wugbaśach kompleksny tema “Pśesedlenje we Łužycy” w pěś centralnych multimedialnych wobcerkach: “Zawjeźenje”, “Pśesedlenje”, “Serby”, “Serbski rěcny labor” a “Wójowanje wó Rogow”.
Wšake multimedialne stacije zmóžniju pódłymjece informacije ku kompleksnej temje „Pśesedlenje we Łužycy“.
Fotograf: Stefan Meyer
Multimedialne stacije zmóžniju z touchscreen-monitorami wótegrawanje zukowych, tekstowych, wobrazowych a filmowych dokumentow, mjazy nimi nazgónjeńske rozpšawy pśesedlarjow, filmowe wurězki telewizije DDR, priwatny fotowy material, dokumenty k pśesedleńskim tšojenjam a wjele drugego.
Do toś tych wobcerkow su se teke zatwarili pśesedleńske nazgónjenja pótrjefjonych . Aby se zdźaržali toś te nazgónjeńske rozpšawy k pśesedleńskim tšojenjam jo se wjadło wjele awdio- a wideorozgronow z pśesedlarjami. Nastali su źělnje wjelgin sensibelne rozpšawy wó tšuśu swójogo wósobinskego wobsejźeństwa, wó znicenju jsow a tšuśu domownje.
Casowe znanki wulicuju wó pśesedleńskich tšojenjach.
Fotograf: AvO
Lěcrownož wustajeńca swóje wopśimjeśe pśedewšym z pomocu interaktiwneje wobrazoweje techniki pósrědnijo, pokazujo se teke ceły rěd eksponatow.
Na pśikład pokazuju se w tych tak pomjenjonych “story-talarjowych” witrinych wubrane objekty pśesedlarjow, kenž stoje za pśesedleńske epizody abo dopomnjeśa swójich wobsejźarjow. Toś te slězynowe tšojenja wulicuju pśesedlarje sami a daju se z tłocenim na pupk akustiski wótwołaś.
W zgromadnem źěle z wugótowarjami wustajeńce jo se raźiło z wupominajuceju a originelneju multimedialneju techniku wustajeńsku płoninu pód kšywom Rogojskego gmejnskego centruma optimalnje wužywaś a rownocasnje atraktiwnu a na dožywjenja orientěrowanu formu pósrědnjenja wědy póstajaś.